Co psychologia mówi o relacji z pieniędzmi?
„Lęk przed brakiem pieniędzy jest większy niż lęk przed śmiercią.”
Carl Gustav Jung
Słowa mocne i myślę o dziwo bardzo współczesne!
Dla dwóch moich klientów, którzy zainspirowali mnie do tego tekstu, to zdanie było oczywiste. Pieniądze nie są tylko środkiem. Dla wielu z nas to symbol: bezpieczeństwa, przynależności, uznania, miłości. Czasem kontrolujemy je tak bardzo, że tracimy spokój, zanim stracimy cokolwiek realnie. Od lat wspieram klientów w rozmowach o podwyżkach, zmianie zawodowej, wycenie usług. Rozmowa o pieniądzach nigdy nie jest tylko o pieniądzach, zawsze pod spodem „siedzi” coś zupełnie innego…
Czasem to lęk przed brakiem.
Czasem potrzeba udowodnienia swojej wartości.
A czasem głos, który mówi: „jeszcze nie zasługujesz”, co jak ktoś powie „nie”.
Dziś piszę tekst o pieniądzach, ale jeszcze bardziej o tym, co z nimi niesiemy, dlaczego czasem trzymamy się ich kurczowo, choć już dawno przestały nam służyć…
Co psychologia mówi o naszych relacjach z pieniędzmi?
W psychologii pieniądze to nie tylko liczby. To nośnik emocji — bezpieczeństwa, uznania, wolności, czasem miłości lub wstydu. Nasze przekonania o pieniądzach kształtują się we wczesnym dzieciństwie, kiedy obserwujemy, jak nasi opiekunowie zarządzali pieniędzmi i mówili o nich, albo nie mówili.
Psycholog finansowy Brad Klontz wyróżnia tzw. money scripts nieświadome przekonania, które kierują naszymi decyzjami finansowymi. Najczęściej spotykane to:
„Pieniądze są złe” – więc podświadomie je odrzucamy
„Nie zasługuję na bogactwo” – więc nawet gdy zarabiamy więcej, sabotujemy siebie
„Pieniądze rozwiążą wszystkie moje problemy” – więc żyjemy w napięciu, gromadząc na zapas
Badania w dziedzinie ekonomii behawioralnej (Daniel Kahneman, Richard Thaler) pokazują, że 80–90% decyzji finansowych podejmujemy emocjonalnie, a dopiero potem próbujemy je uzasadnić logicznie. Co więcej, lęk przed stratą pieniędzy może być silniejszy niż realna utrata – zjawisko znane jako loss aversion. To oznacza, że lęk o pieniądze, niepewność czy obawa przed „dniem bez wpływu” są nie tylko normalne. Są częścią naszego sposobu radzenia sobie ze stresem.
Dobra wiadomość – z tym można pracować!
Pieniądze jako lustro przekonań i historii z dzieciństwa
Pieniądze bywają lustrem. Odbijają nie to, ile mamy ale jak bardzo czujemy, że możemy mieć. Czy zasługujemy? Czy wystarczamy? Czy przyjmując nie tracimy relacji, godności, wolności?
W mojej historii i w historiach moich klientów – pieniądze są często splecione z dzieciństwem. Z pracowitością jako walutą… z ciszą wokół tematów finansowych… z przekonaniem: „musisz się postarać”.
Z poziomu coachingu pytania do autorefleksji:
Jakie zdanie o pieniądzach najczęściej pojawia się w Twojej głowie?
Czy to naprawdę Twoje zdanie? Czy kogoś, kto je kiedyś wypowiedział w Twoim kierunku?
Co by się zmieniło, gdybyś mogła/mógł je wypowiedzieć z łagodnością?
Z poziomu psychologii procesu:
Jak to jest poczuć „nie mam”?
Jak wygląda Twoje ciało, kiedy mówisz „muszę walczyć o pieniądze”?
Co się zmienia, kiedy siedzisz obok tego napięcia, zamiast natychmiast działać?
Jak pracować nad swoją relacją z pieniędzmi?
Przede wszystkim: zatrzymać się i zobaczyć, co naprawdę działa w tle. Zastanów się jakiego miejsca podejmujesz decyzje finansowe?
- Lęku?
- Wstydu?
- Potrzeby akceptacji?
- Zaufania?
Znasz już odpowiedź? Nie chodzi o to, by z dnia na dzień zmienić wszystko… chodzi o pierwszy krok.
Wstyd związany z pieniędzmi, kiedy przyjemność trzeba odpracować?
Pamiętam dzień, w którym kupiłam coś „dla siebie” bez powodu, bez kalkulacji, bez usprawiedliwienia. I pamiętam, że mimo tego, że mogłam przez chwilę poczułam wstyd… i zdanie: „to chyba nie w porządku”. Wstyd często nie ma nic wspólnego z realnym zagrożeniem, ale uruchamia ciało i przekonania.
W coachingu możesz zadać sobie pytania:
Co czujesz, kiedy wydajesz na coś „tylko dla siebie”?
Czy musisz mieć powód, by się czymś ucieszyć?
Z poziomu analizy transakcyjnej:
To może być głos drivera „Staraj się”, „Bądź silny”, „Sprawiaj przyjemność”.
Czy przyjemność musi być zapracowana?
Czy odpoczynek trzeba odpracować?
Gdy masz pieniądze, ale nie masz spokoju?
Znam klientów, którzy zarabiają bardzo dobrze, ale pieniądze nie przynoszą im ulgi. Żyją w napięciu. W lęku przed dniem bez wpływu, w przekonaniu, że jeśli odpuszczą wszystko runie.
Z perspektywy MindSonar:
Często widzę tam wzorce: nadmiar kontroli, unikanie ryzyka, silne odniesienie zewnętrzne. Osoby, które nie słyszą siebie ale cały czas monitorują: „czy to wystarczy?”
Pytania do refleksji:
Jakie sygnały ignorujesz, bo boisz się, że coś przestanie płynąć?
Co musiałoby się wydarzyć, byś uznał / uznała: „mam dość”, „wystarczy”, „spokojnie”?
Jak pracować z relacją z pieniędzmi?
Z poziomu coachingu:
Praca z przekonaniami, które działają w tle jak filtry, pomocne pytania:
Co jeszcze może być prawdą?
Gdybyś nie miał / miała tego przekonania – co byś zrobił / zrobiła inaczej?
Z poziomu psychologii procesu:
Nie wszystko trzeba rozumieć, czasem po prostu trzeba z tym być. Oddychać. Zauważyć napięcie. Posiedzieć w tym, co uruchamia Twoje „muszę” i „nie wolno”.
Z poziomu analizy transakcyjnej:
Rozpoznaj wewnętrzne głosy rodzica krytycznego, dziecka zranionego, sabotażysty. Zadaj sobie pytanie:
Kto to mówi?
Co ten głos próbuje Ci dać?
Z poziomu MindSonar:
Badanie Twoich stylów myślenia i działania pozwala zobaczyć, czy żyjesz w schemacie, czy z wyboru. Nie chodzi o przemodelowanie wszystkiego… chodzi o świadomość, w którym miejscu jesteś.
Moja kotwica, Twoje prawo do wyboru...
Moje własne zdanie, które trzyma mnie w kotwicy? „Pieniądze płyną. Kiedy puszczam… przychodzą.” To nie afirmacja, to praktyka. To decyzja, by przestać zaciskać pięści i zaufać, że to, co płynie, przychodzi wtedy, gdy jesteśmy gotowi przyjąć.
Z czym Ty chcesz dziś popracować?
Pieniądze są ważne!
Ale jeszcze ważniejsze jest to, co musisz zrobić, zanim po nie sięgniesz.
Jeśli czujesz, że Twoja relacja z pieniędzmi to nie tylko Excel, ale też wewnętrzny dialog, lęk, historia z dzieciństwa… możemy się temu przyjrzeć razem. W sesji coachingowej, przez MindSonar lub w pracy doświadczając psychologii procesu.
Z doświadczenia wiem jedno: gdy świadomie puszczasz kontrolę, otwiera się przestrzeń na przepływ!
Chcesz zacząć pracować ze swoją relacją z pieniędzmi?
Twoja relacja z pieniędzmi nie jest stała, możesz ją zmieniać krok po kroku, z większą świadomością.
Jeśli chcesz przyjrzeć się:
skąd biorą się Twoje przekonania o pieniądzach,
jak wpływają na Twoje decyzje finansowe,
co zrobić, by odzyskać lekkość i spokój w tym obszarze,
Zapraszam Cię do pracy ze mną, indywidualnie lub w kameralnej grupie warsztatowej. Razem przyjrzymy się Twojej relacji z pieniędzmi bez oceny, za to z uważnością i szacunkiem.
📩 Napisz do mnie wiadomość na Instagramie (@horyzonty.rozwoju) z hasłem „pieniądze”, a prześlę Ci listę 20 pytań do pracy własnej, przygotowaną tak, byś mógł/mogła zobaczyć, co naprawdę działa w tle Twoich decyzji finansowych.
Czasem jedna dobra odpowiedź zmienia więcej niż sto pytań.
📩 Napisz do mnie, jeśli chcesz wiedzieć więcej jak można ze mna pracować lub sprawdź aktualne warsztaty.
Chcesz pogłębić temat? Przeczytaj również:
- Wewnętrzny krytyk – jak rozpoznać jego głos i odzyskać przestrzeń dla siebie?
- Jak rozpoznać własne wzorce myślenia i zacząć działać świadomie?
- Mikrozarządzanie w pracy i relacjach – jak uwolnić się od potrzeby kontroli?
O mnie - Joanna Kozłowska
Jestem certyfikowaną coachką transformacyjną i mentorką, konsultantką w kryzysie psychicznym i psychoterapeutką w trakcie szkolenia w nurcie psychologii procesu. Pracuję indywidualnie z osobami, które chcą zrozumieć swoje schematy działania, emocji i relacji i zmienić je na świadome wybory oraz grupowo podczas otartych warsztatów.
W swojej pracy łączę podejście coachingowe, analizę transakcyjną, MindSonar oraz psychologię procesu.
Spotkajmy się online lub na żywo – w Cudownych Horyzontach w Poznaniu na os. Piastowskim 97.
Instagram: @horyzonty.rozwoju | @idac.za.procesem
Chcesz zacząć od niezobowiązującej rozmowy?
Umów się na bezpłatną sesję zapoznawczą, zaczniemy od rozmowy, poznajmy się. Ważne dla mnie: to spotkanie zapoznawcze, jeśli poczujesz, że to dla Ciebie pójdziemy dalej razem.
Podczas tego spotkania:
- porozmawiamy o tym, czego szukasz: coachingu, mentoringu, wsparcia w kryzysie czy sparingu mentalnego
- określimy, czy interesuje Cię temat osobisty, zawodowy czy biznesowy
- opowiem Tobie o moim podejściu, doświadczeniu i stylu pracy
- poznasz zasady współpracy i warunki kontynuacji
- wspólnie przyjrzymy się pierwszemu zarysowi Twojego celu lub potrzeby
Co będzie Ci potrzebne?
- przestrzeń do rozmowy (jeśli nie widzimy się w gabinecie tylko online)
- szczerości
- coś do picia
- coś do pisania jeśli lubisz przelewać myśli na papier
Możesz napisać:
📍 Formularz kontaktowy📍 IG: Horyzonty.Rozwoju📍 FB: Horyzonty Rozwoju 📍jk@joannakozlowska.com
